Zoals elke dag fietste ik door het centrum van Leuven naar mijn werk. Voor de deur van een tijdschriftenwinkel in de Brusselsestraat zag ik een reclamebord met daarop in het groot "Flair & vibrator - 4,95". Er stond een afbeelding van een roze-rode vibrator op, en de voorkant van de Flair; een tijdschrift met doelgroep vrouwen van 15-34 jaar.
   Flair & vibrator.
   Flair & vibrator.
   Die woorden zaten de rest van de weg naar mijn werk in mijn gedachten.
   's Avonds toen ik thuis was, schoten de woorden weer door mijn hoofd. Flair & vibrator.
   Waarmee zou ik het liefst willen dat mijn dochter thuiskomt op haar vijftiende, dacht ik, met een jongen of met een Flair & vibrator? Laat ze daar zelf maar tussen kiezen, of desnoods alletwee. Of geeneen. Er zijn dingen die ik niet hoef te weten.

Het Duitse kiessysteem is ingewikkelder dan het Nederlandse. In Nederland stem je gewoon op een kandidaat van een partij en dan ben je klaar. In Duitsland heb je twee stemmen. De Erststimme gaat naar een kandidaat van het kiesdistrict, de Zweitstimme naar een kandidaat uit de deelstaat. Gek genoeg is de Zweitstimme belangrijker dan de Erststimme, want deze bepaalt grotendeels hoeveel afgevaardigden er in de Bondsdag komen.
   Ik heb me er enigszins in verdiept, maar echt begrijpen doe ik het nog niet. Er kwamen termen voorbij als Direktmandate en Überhangmandate. Gelukkig hoorde ik dat veel Duitsers het ook niet begrijpen, wat me niet bevorderlijk lijkt voor het democratische proces, maar goed. Volgend weekend is het zo ver. Dan wordt er gestemd, en zullen we waarschijnlijk horen dat Merkel een vierde termijn als Bondskanselier krijgt.

Later deze maand zijn er verkiezingen voor de Bondsdag in Duitsland.
   Op televisie zag ik al vraaggesprekken met de twee bondskanselierkandidaten: A,ngela Merkel en Martin Schulz. In het Hauptbahnhof van Bochum stond ik gisteren oog in oog met Schulz. Tegen de achtergrond van het flatgebouw tegenover het station.
   Martin Schulz heeft geen Abitur gedaan - het komt in veel vraaggesprekken of commentaren weer terug.
   In Duitsland is er een ander schoolsysteem dan in Nederland. Tegenwoordig doet de helft van de scholieren het hoogste niveau "Abitur" (in Nederland VWO), dat toegang geeft tot de universiteit. Dit zorgt voor ongelooflijk veel scholieren die gaan studeren, met een een overschot aan academici als gevolg. Hierdoor gaat een flink deel van de afgestudeerden promotieonderzoek doen om zich met een "doctor-titel" te onderscheiden van de rest. Momenteel is het zelfs zo dat je als vertegenwoordiger in de verkoop bij een bedrijf in chemische of biochemische producten al een doctortitel moet hebben. Om plastic of andere materialen te verkopen. Al met al een verspilling van tijd en geld.
   Door al deze 'maatschappelijke druk' om te gaan studeren, is er nu een tekort aan handwerkers. Wie kan er nog muurtje metselen? Een schip bouwen? Een electrisch defect oplossen?
   Mijn oplossing: maak het Abitur gewoon een flink stuk moeilijker. Maar ik geloof niet dat iemand dat in zijn politieke programma heeft staan.

Ik ga voor een dag op en neer naar mijn laboratorium in Dortmund. In de S1 tussen Bochum en het Universiteits S-Bahnhof in Dortmund staat een man die mij sterk doet denken aan de clip van Hausmagger.
   Man in de metro. Elke schooldag zit ie 's ochtends in de metro [...] Hij is verslaafd aan die grietjes in de metro, die grietjes, poesjes, bitches, chickies in de metro. Billen, benen, buiken, bloesjes in de metro.
   Grietjes zaten er wel in de metro, op weg naar college. Maar de herfst wat begonnen. Een storm blies buiten de eerste bladeren van de bomen. Er waren geen benen of buiken te zien.
   Al snel stapte de man weer uit.

In Dundee gingen we kort naar een zandstrandje, waar ik schoenen uitdeed, broek opstroopte en mijn mijn voeten het water in ging. Koud. Gelukkig gingen we niet lang daarna naar een pub om ales te drinken.

Anderhalve week geleden was ik op vakantie in Schotland. Ooit was ik alleen in Edinburgh geweest. Nu was ik in de buurt van Oban en op Isle of Mull.
   Ik dacht dat Schotland vol zat met schapen en Highland koeien. Maar blijkbaar zitten er ook veel otters, als ik het bovenstaande verkeersbord mag geloven.

Eind augustus ben ik voor het eerst naar de "Documenta" geweest, de belangrijkste tentoonstelling van moderne kunst die elke vijf jaar in Kassel plaatsvindt.
   Veel van de kunst die ik zag, ging over ontheemd zijn. De vluchtelingenproblematiek vindt ook zijn weg in de kunst.
   Het grootste kunstwerk was "Het Partenon van boeken" van Marta Minujin, die het voor het eerst in 1983 gemaakt had van boeken die de Argentijnse Junta militie in afgesloten kelders had verborgen. Verboden boeken zogezegd.
   Nu waren er verboden boeken van over de gehele wereld, in plastic ingepakt tegen de regen. Na de documenta zullen ze aan het publiek worden gegeven.