Thuiskomst

De maand augustus is voorbij, en ik bericht over mijn thuiskomst van de interrailvakantie die ik in juli maakte.
   Ik zat in een eersteklascoupé van Keulen naar Luik. Een Duitse ICE – ze rijden snel, zijn comfortabel, hebben toiletten in elk treinstel, en serveren halve liters witbier voor de dorstige reiziger. Wel tegen betaling uiteraard.
   In de eersteklas staan de stoelen iets uit elkaar, zodat je meer ruimte hebt voor je ellebogen op de leuningen naast je. Bijkomstig kun je tussen de stoelleuningen doorgluren om te kijken wat je medereizigers doen.
   Voor mij zaten twee vrouwen foto’s te kijken op de gsm van de ene. Er waren foto’s bij van een bevallige jonge vrouw op een bank, naast een pilaar uit de oudheid, in een parkje, in een café. Op elke foto had ze dezelfde geforceerde glimlach. Had ze een goede vakantie gehad of had ze geen talent voor de foto?
   Er was ruimte tussen de stoelen om haar op de schouder te kloppen en haar deze vraag te stellen. Maar ik hield mij in. We zaten in de eerste klasse.

Chocolade-panacea


Ik ging naar het chocolademuseum in Keulen. Gesponsord door Lindt.
   Bij entree kreeg je meteen een chocolaatje, dus iedereen werd gelijk goed gestemd. Dat was nodig, want het was druk in het museum.
   Cacaobonen werd door de Azteken al gebruikt om een bittere drank te maken. In de zestiende eeuw nam Columbus cacaobonen mee naar Europa.
   Pas in de 18e eeuw werd er vaste chocolade geproduceerd. Daarvoor ging het om cacaodranken.
   Op een gegeven moment werd cacaodrank gezien als panacea, een medicijn dat alle ziektes zou kunnen genezen.
   Ook in het museum en aan de uitgang kreeg ik chocolaatjes. Ik sloot mijn ogen korte tijd terwijl de gesmolten chocolade mijn mondholte vulde.
   Chocolade is geen medicijn tegen lichamelijke klachten, maar misschien wel tegen geestelijke. Bij de uitgang van het museum nam ik nog maar een extra stukje.

Currywurstteleurstelling

Als je in Duitsland bent, moet je natuurlijk currywurst en döner eten. Currywurst in België is synoniem met een frikandel, maar in Duitsland krijg je een in stukken gesneden braadwurst met veel speciaal gekruide ketchup. Met broodje of frietjes erbij. Daarnaast hebben ze in Duitsland de beste döner kebab.
   Op mijn terugweg van de Aldi (zie gisteren) kocht ik currywurst. Ik liet ‘m inpakken zodat ik terug in mijn Airbnb kon eten.
   Het bleek megagore curryworst te zijn. De worst was misschien niet het probleem, maar de saus had meer weg van een ketjap dan van de echte currywurst saus. Er zat wel veel friet bij, maar dat was geen excuus.
   Dit was geen currywurst meer, dit was teleurstelling. Misschien een nog grotere teleurstelling dan toen ik voor het eerst een curryworst in België bestelde en een frikandel voorgeschoteld kreeg.

Samenzweringen in Keulen

Ik verbleef in een Airbnb in Keulen, niet ver van de Neumarkt – een plein waar je van metro op tram en vice versa kunt overstappen. In het begin van de avond begaf ik mij naar de lokale Aldi om ontbijt te kopen. En alcohol uiteraard.
   Toen ik klaar was met mijn inkopen, trok ik alvast een lauwe Schultenbrau open, die ik met half vertrokken gezicht naar binnen goot. Terwijl ik daar stond, sprak een zwerver mij aan. Hij vroeg of ik geld had voor eten.
   “Je mag mijn blikje hebben,” zei ik tegen hem.
   Op blikjes zit in Duitsland 25 cent statiegeld.
   “Ik drink geen bier,” zei de zwerver. Misschien had hij mij verkeerd verstaan. “Geef maar aan hem.” - hij wees op een andere zwerver die inmiddels voor de pui van de Aldi stond.
   "Ik drink ‘m eerst leeg,” zei ik om het misverstand uit de wereld te helpen. De andere zwerver kwam er nu ook bij staan. Ze kenden elkaar. Wie mocht het blikje ter waarde van 25 cent nemen?
   Ik stond nog even met hen te babbelen, want zomaar weglopen vond ik onbeleefd – ook al ging het om daklozen. Daarbij kwam: een lauwe Schultenbrau sla je ook niet zomaar in één keer achterover.
   We hadden het over vuurwerk, en hoe de wetgeving in Nederland en Duitsland verschilde. We hadden het over corona, en of het vaccin echt hielp of dat het virus door de mens ontworpen was en door een of ander kwaadaardig laboratorium de wereld in geholpen was.
   De eerste zwerver was er van overtuigd dat het virus door de mens gemaakt was. Dat had hij op de straat gehoord.
   Ik onthulde dat ik wetenschapper was. Chemicus, en we praatten korte tijd over mijn onderzoek naar de rol van enzymen (specifiek: proteasen) in humane ziekten. Ze luisterden geduldig toe. Omdat ze interesse hadden in wetenschap of omdat ze eindelijk eens blij waren dat iemand serieus met hen sprak, dat wist ik niet.
   Toen ik mijn blikje bier eenmaal leeg had, gaf ik het aan hen. Ze moesten zelf maar uitzoeken wie recht had op de 25 cent statiegeld.

Nachtbus

De slaaptrein van Genua naar München reed niet.
   Met frustratie in mijn lijf stond ik in de rij bij de balie van TrenItalia. Daar wisten ze niks van de slaaptrein, want die werd georganiseerd door een Oostenrijkse maatschappij.
   Morgen was er weer een dag, dacht ik.
   Maar of er morgen een trein reed, en of er plaats was, bleef de vraag.
   Samen met een paar gestrande reizigers beraadde ik mij wat te doen.
   Zij namen een Flixbus naar München. Die vertrok om kwart voor negen en zou tegen half tien aankomen bij station München Hackerbrücke. Ik besloot de bus ook maar te nemen. Ik was een schaap; ik volgde de kudde. Met z’n allen slenterden we naar het vertrekpunt.
   In de Flixbus was gelukkig een chemisch toilet, want de reis zou meer dan 13 uur duren.
   Toen ik instapte, kreeg ik flashbacks naar de middelbare school, toen we in 4VWO op Romereis gingen. Toen we de ergens bij Nijmegen de grens met Duitsland over gingen, was het chemisch toilet al vol en ging de deur op slot.
   In de Flixbus zat schuin voor me een jonge vrouw met dikke voeten, bleek als een gipsen beeld. De riemen van haar sandalen sneden in het witte vlees. Ze zat een boek te lezen zoals een kind leest. Ze legde een boekenlegger van Harry Potter onder de regel die ze aan het lezen was en bewoog die langzaam naar beneden.
   Hoe langer de busreis duurde, hoe meer ik mij realiseerde dat ik met mensen in de bus zat, die stonken. Uit hun reet, uit hun mond, misschien zelfs uit hun oor.
   Op een gegeven moment, bij de Duitse grens, kwam er politie naar binnen om paspoorten te controleren. Ze snelden door de bus heen – vanwege de geur? Vanwege hun verveeldheid?
   Eén persoon werd mee naar buiten genomen, en toen mochten we doorrijden. We reden verder over de drukke Autobahn, en langzaam, heel langzaam naderden we de verlossing van het eindpunt.
 

Specialiteiten
De taxichauffeur die mij op de eerste dag in Genua van de ferry terminal naar mijn appartement bracht was een prater. Misschien had hij eigenlijk gids voor toeristen moeten zijn. Of gastheer bij een talkshow.
   Na een korte uitleg over de stad gaf hij culinair advies.
   “Er zijn twee dingen die je gegeten moet hebben in Genua,” beweerde hij. “Ten eerste focaccia. Echte focaccia komt alleen uit Genua.”
   Ik knikte maar, zoals ik bij het meeste wat hij gezegd had, had geknikt.
   “Ten tweede pesto. In Genua krijg je de beste pesto. Mandili al pesto moet je bestellen. Ik weet nog wel een paar goede restaurants daarvoor.”
   Toen ik uitstapte, gaf hij mij zijn visitekaartje. Voor als ik hem nog eens nodig had.
   Mandili is eigenlijk het woord voor doek, en de pasta bestaat uit grote lappen dun deeg, gedrenkt in pesto.
   Vandaag at ik beide gerechten. In een klein winkeltje in een van de vele steegjes kocht ik een focaccia met schijfjes worst. Later, bij een restaurantje waar de kok in de etalage verse pasta aan het maken was, bestelde ik trofie al pesto – een korte, dunne noedel met een flinke plens groene pesto. En de taxichauffeur bleek gelijk te hebben: lekkerder had ik het nog niet gehad. .

Gelateria
Tot dusver had ik elke dag die ik in Genua op vakantie was, een ijsje gegeten. Een keer in Boccadasse, twee keer bij een Gelateria aan het aan het Piazza Caricamento, en nog een keer ergens anders. De gelateria’s – waar ook slanke Italiaanse vrouwen aan ijshoorntjes likken. De enige dikkerds in de rij, waren toeristen.

Zeekoe
In Genua staat het grootste aquarium van Europa: een enorm complex van 3100 vierkante meter met in totaal 6 miljoen liter water verspreid over 70 verschillende baden en aquaria.
   In een van de aquaria zaten zeekoeien.
   Zeekoeien zijn zoogdieren die in het water leven. Ze lijken niet op koeien en zijn evolutionair het meest verwant met olifanten. Maar ze eten voornamelijk zeegras, en daarom worden ze zo genoemd.
   Zwaar en dik zijn ze. Stevige botten en een flinke hoeveelheid vette blubber hebben ze om hun lijf. In het aquarium dreven ze maar wat rond.
   De volgende dag ging ik naar Boccadasse, een vissersdorpje iets ten oosten van Genua. De bus bracht me er heen. Ik liep langs de boulevard die langs de Middelandse zee was aangelegd, tot ik een strandje met stenen tegen kwam. Er zaten mensen op handdoeken, en een paar fanatiekelingen, twee verliefde stelletjes, een oud wijf en drie studentes waagden zich in het water.
   Naast het strandje waren een paar kleine restaurants. Ik zat een tijdje op de stenen naar de golven en de zwemmende mensen te staren, totdat ik honger kreeg.
   Ik besloot in een van de restaurants te lunchen en bestelde een spaghetti al frutti di mare. Wat moet je anders bestellen in een vissersdorp?
   Aan een andere tafel zat een zeekoe met bril. Of eigenlijk meer een walrus. Ze had als lunch alleen een panini gegeten. Misschien moest ze een deel van haar blubber kwijt. Haar dochter – ook geen magere grasspriet – had wel een flink bord pasta naar binnen gewerkt. Ze betaalden en verlieten het etablissement. Het uitzicht was weer aangenamer geworden.
   De ober bracht mijn spaghetti en ik at met smaak.
   Toen mijn gerecht bijna op was, zag ik de walrus weer in het restaurantje verschijnen. Ze fluisterde even iets in het oor van de ober. Wilde ze nog naar het toilet? Had ze te veel betaald? Of deed ze een onzedelijk voorstel? Het eerste in elk geval, want ze verdween naar het toilet. Maar wie weet was het derde ook waar, want toen ze het restaurant weer verliet, keek de ober haar waggelende achterste na, alsof hij een geliefde nakeek die voorgoed met de boot overzee emigreerde.

Melanine
In een restaurant aan het Piazza Caricamento in Genua bestelde ik een zwarte spaghetti met inktvis inkt. Ik had dat een paar keer op televisie gezien. Bij Gordon Ramsey ofzo. Het zou – naast het speciale visuele effect – de pasta een mineralige smaak geven.
   De kleur van de inkt van inktvissen wordt veroorzaakt door melanine – een klasse van natuurlijke pigmenten die ook onze huid een bruine kleur geeft. Het ontstaat door chemische reacties uitgaand van het aminozuur tyrosine. Een van de voorgestelde structuren voor melanine is de bovenstaande chemische formule.
   Meer dan de helft van mijn pasta werd trouwens weggegeten door een tafelgenoot, die zijn gerecht – een pasta carbonara – wilde ruilen met mijn spaghetti al nero di seppia. Weg inktvis inkt. Weg melanine.
   Maar het was een van de lekkerste carbonara’s die ik ooit heb gegeten, dat wel.

Verlossing
Ik was op zoek naar verlossing, en vond die uiteindelijk in een wasserette in Genua.
   Alle kleren waren vuil, en de rest van de vakantie stinkend rondlopen zag ik niet zitten. Dus ging ik op weg naar een wasserette. Die zou zich niet ver van het appartement bevinden waar ik in Genua verbleef.
   Ik begaf mij op weg, niet wetende welke avonturen en beproevingen mij te wachten stonden. Meer hierover leest u in een nieuwe column.

Telefoonbotje
Toen ik in bed ging liggen en mij omdraaide, stootte ik het telefoonbotje in mijn rechter elleboog tegen het nachtkastje. Het is eigenlijk geen botje, maar een stuk uitstekend bot van je opperarmbeen, waar een stuk zenuw langs loopt. Als je die dikke zenuw stoot, krijg je dat typisch prikkelende gevoel. Het was ooit eens een vraag in de nationale Wetenschapsquiz junior (in 1999 geloof ik). Met Wim T. Schippers als presentator.
   De pijn straalde uit tot in mijn pols en pink, en ik probeerde het tintelende gevoel met handbewegingen weg te krijgen.
   Ik ging even uit bed en keek tussen de gordijnen door naar het plein waaraan het appartement lag, vlak bij het Aquarium van Genua. Een of andere dakloze of op andere manier aan lager wal geraakte persoon stond vanuit een aantal kartonnen dozen kleding te verkopen. Tweedelige pakken, zo leek het. Hij was in onderhandeling met een man in korte broek, en in snel tempo wist hij drie pakken uit de dozen op te duiken, die hij op een stuk karton op de grond legde.
   Ik ging weer naar bed. Het tintelende gevoel was inmiddels weggetrokken. Of de man een pak verkocht was, wist ik niet.
   De volgende ochtend, toen ik weer uit het raam keek, was de dakloze verdwenen. Misschien had hij toch ergens een slaapplaats. Zijn handelswaar stond er nog, onder een afdakje. Wie kleding wilde weggraaien, moest nu zijn slag slaan.

Gezegend
Op de ferry naar Genua was een apart stuk voor kinderen, met een klauterhoek en een ballenbad. En als vader moet je natuurlijk oog houden op je kroost.
   Samen met andere ouders hing ik daar op een bank, terwijl tientallen kinderen aan het rennen, klimmen, en ravotten was.
   Gezegend was hij die nu zijn gehoorapparaat uit kon zetten, dacht ik.

Dégueulasse


Ik stond bij de balie van Moby ferries om mijn ticket naar Genua op te halen. Voor mij stond een Franse vrouw met twee kleine kinderen. Ze had problemen, want ze alterneerde tussen boosheid en wanhoop. Nu eens riep ze luid, dan weer weende ze.
   Blijkbaar had ze geen ticket, of had ze wel een ticket, maar voor een verkeerde dag, en die kon – zo begreep ik uit de consternatie – niet omgewisseld worden.
   Mais ç’est dégueulasse!” riep ze uit.
   Dat was een woord dat ik kende – uit een song van de Franse zanger Renaud; Chanson dégueulasse, van het album Putain De Camion, die ik ooit uit de bibliotheek in Vlaardingen had geleend en op een cassettebandje had overgenomen.
   Maar wat dégueulasse betekende, wist ik niet. In de derde of vierde klas van de middelbare school moesten we een aantal songteksten van Renaud vertalen. Ik weet niet meer bij welke leraar het was. Bij Belles? Bij Vis? Het ging om een paar oudere songteksten. Amoureux de Paname (verliefd op Parijs). Hexagone (over Frankrijk. Kijk maar in de atlas: Frankrijk is een zeshoek). Maar Chanson Dégueulasse was er niet bij.
   Ik zocht het woord op in een online woordenboek. Dégueulasse betekent smerig. Vuil. Goor. Een gore streek hadden ze haar geleverd. Daar kwam het op neer.
   Ik dacht aan het cassettebandje met de opname van Renaud. Het moest nog ergens op zolder liggen.
   Later die dag, toen de ferry al bijna in Genua was aangekomen, zag ik de vrouw op het dek. Blijkbaar was ze toch aan boord kunnen komen. Zo’n smerige streek hadden ze haar dus toch niet geleverd.

Het wonder van de bodylotion
In de badkamer van mijn hotel aan het strand van Corsica stond douchegel, shampoo en bodylotion klaar – zoals in alle zich respecterende hotels eigenlijk.
   Ik gebruikte de bodylotion om op mijn voeten te smeren – ik had sinds kort last van droge, loslatende huid op de zijkant van mijn grote teen. Misschien zwemmerseczeem door het douchen in de gym na mijn recente hardloopwedstrijd in Westerlo.
   Terwijl ik mijn voeten insmeerde dacht ik aan Jezus die zijn voeten gezalfd kreeg. Wat was dat met het zalven van voeten in de Bijbel? Er ging geen Bijbelboek voorbij of er werden wel voeten gezalfd. Dat was beslist voetschimmel door het zich wassen in gemeenschappelijke badhuizen of door het uitlenen van sandalen aan elkaar. Daar hadden ze niet over verteld op de bijbelclub, waar ik als kind heen moest. We kregen alleen verhalen te horen over Jezus die zijn voeten gezalfd kreeg en daarna een of ander wonder verrichtte.
   Ik hoopte ook op een wonder. Niet door Jezus, maar door de bodylotion.

Krekels
Toen ik bij het hotel op Corsica uit de taxi stapte, zag ik een krekel op de stoffige bodem wegspringen.
   Als ik een krekel zie springen, kom ik in een echte vakantiestemming.
   Het is alsof ik weer kind ben, en in het hete Zuid-Frankrijk met een stok achter een krekel aan liep. Telkens als hij neerkwam, gaf ik hem weer een tikje tegen zijn kont, zodat hij opsprong en zijn gekleurde vleugels liet zien. Net zo lang volgde ik hem, totdat hij in het gras belandde en ik hem niet meer kon vinden.
   ’s Avonds maakten de krekels muziek. Ze tjilpten. Mijn vader dronk een biertje, mijn moeder schreef ansichtkaarten, mijn zus las een boek en ik luisterde naar de krekels, terwijl ik aan de muggenbeten op mijn been krabde.

Brommer op zee


Van Marseille nam ik de ferry naar het plaatsje Bastia op Corsica. Dat was een boottocht gedurende de nacht. Ik had een kajuit die uitkeek over de zee, met een bed dat je tegen de muur kon opklappen.
   Ik was moe en ging om negen uur slapen.
   Nou ja, van slapen kwam niet veel.
   Mijn bed trilde mee met de scheepsmotoren. Ik had net zo goed in een volgwagen bij Parijs-Roubaix kunnen zitten.
   Hopelijk trilde mijn buikvet mee, zoals op zo’n fitness-apparaat dat je vetcellen als sneeuw voor de zon laat verdwijnen.
   Ik lag wakker, de hele nacht. Om vier uur in de ochtend stond ik op – niet als beach boy met een sixpack, maar gewoon als mijzelf. Die sixpack zou ik later wel ergens anders halen. Ik besloot naar boven dek te gaan om de zonsopgang te zien.
   Het was nog donker. De banken op het dek waren verlaten. De maan stond aan de hemel, maar door de felle lichten op de boot was er vrijwel geen ster te zien. Ik ging zitten en staarde naar de hemel, en naar de witte schuimkoppen die af en toe op het water van de Middellandse Zee verschenen.
   Het ochtendgloren begon al. De lucht bij de horizon was nog zwart, maar iets daarboven kleurde hij al lichter. Een blauwe penseelstreek op een zwart doek.
   Maar al snel werd de lucht weer donkerder van kleur. De maan verdween. Er kwamen wolken opzetten, die mijn hoop op het zien van de zonsopgang de bodem in sloegen.
   Opeens kreeg ik zin om het verhaal “Brommer op zee” uit de verhalenbundel “In de bovenkooi” van Maarten Biesheuvel te herlezen. Daarin ziet een matroos, die alleen op het dek is, een zonderling figuur, een soort Messias, met een brommer over het water heen rijden. Maar ik had het boek thuis liggen.
   Misschien komt de Messias ooit op aarde – en wie weet is het met een brommer op zee.
   Ik keek nog even over de golven, maar kon geen koplamp van een brommer ontwaren. Redding was voorlopig niet nabij .

Vissen
Ik liep langs de kade in de richting van de oude haven van Marseille. Bij museum Mucem, ging ik op een bankje nabij het water zitten.
   Niet ver van mij verwijderd stond een man met een vishengel. Hij was bezig met het bevestigen van loodjes aan zijn lijn. Of met het in orde brengen van zijn haak. Ik heb niet zo’n verstand van vissen.
   In mijn leven heb ik één keertje gevist, samen met een buurjongen die tien jaar ouder was. Ik ving niks, totdat ik naar het toilet ging (we visten in een vijver tegenover ons huis), en ik bij terugkomst opeens een voorn aan mijn haak had.
   Of die vanzelf in mijn haak had gebeten of dat ie er uit medelijden aan was gedaan door mijn buurjongen, heb ik nooit achterhaald.
   k dronk een flinke slok uit mijn bidon met water. Die had ik ooit bemachtigd tijdens het WK wielrennen in Leuven, een paar jaar terug. Wielrenners zijn mijn helden, al sinds ik een kleuter was, en ze zijn het nog steeds.
   De man met de vishengel gooide zijn hengel uit, zette hem vast tussen een paar stenen en ging zitten op de bank die een paar meter naast de mijne stond.
   Ik keek uit over de zee, naar Chateau d’If, het kasteel waar de Graaf van Monte Cristo gevangen zat in het boek Le Compte de Monte Cristo van de Franse schrijver Alexandre Dumas.
   Maar hij ontsnapte.
   Ontsnappen – is dat niet wat we allemaal willen?
   De visser leek niet met de Graaf van Monte Cristo bezig te zijn. Hij greep een rol koeken uit zijn tas en trok er eentje uit. Het waren prinsenkoeken, met chocoladefondant tussen twee ronde koekjes. Hij staarde er kort naar, en nam een flinke hap.
   Zo zat hij te vissen – af en toe een koek uit zijn tas nemend, nauwelijks geïnteresseerd in bijtende vissen. Misschien overleefde hij op prinsenkoeken, en slechts af en toe een vis.
   Dat was een rustgevende gedachte. Te zitten en de avond af te wachten zonder verwachting. Ik keek nog een tijdje toe en keerde toen terug naar mijn hotel.

Het zal je toch maar eventjes gebeuren / je wandelt, en dan begint het toch te meuren – het zijn de eerste twee regels van een gedicht dat ik voor de schoolkrant schreef, samen met een klasgenoot.

Ik moest er aan denken toen ik de metro nam in Marseille.
   Het was 12 juli. Ik had de TGV genomen van Paris Gare-de-Lyon naar Marseille, en liep naar het metrostation.
   Daar gebeurde het.
   Ik liep naar de poortjes met een metrokaartje in mijn hand. De vloer bestond uit grote, donkere tegels. Er waren vier deurtjes – links was een muur en rechts een glazen afscheiding naar een trap die naar beneden voerde.
   Er klonk plotseling een knal, er gutste bruine drab naar beneden en het begon stevig te meuren. Kak uit het plafond. Blijkbaar was er een rioolpijp gebarsten. Of was er een aanslag door de onderbroekenmafia.
   De bruine drab kletterde op de vloer en spreidde zich langzaam uit.
   Parijs had gestonken, maar dit was van een heel andere orde. Dit was geen stinken meer. Dit was meuren.
   Niemand stond in de buurt; dat was nog een geluk.
   Het allerergste komt nog, schrijft Schopenhauer. Dus dat beloofde wat voor de rest van de reis. Ik liep zo snel mogelijk door het rechter poortje op weg naar mijn hotel in Marseille, wellicht recht in de armen van grotere misère.

Man in de metro, totaal verslaafd aan die geur in de metro, verslaafd, verloren aan die vijftig soorten deo… - Hausmagger

   Parijs stonk – niet alleen in de metrostations, maar ook op straat. Daar kwam ik achter toen ik uit de Thalys was gestapt en door de straten rond Paris-Nord liep.
   Het rook naar urine, vuilnis, zweet en chloorwater.
   Niets van mijn herinnering aan mijn vorige bezoek aan Parijs kwam naar boven. En van het huidige bezoek herinner ik mij, behalve de aanblik van de Eiffeltoren, bovenal de stank in de metro van Parijs.

Berichten | Column | Chemistry | Biografie | Links | Contact